Қазақстанда мұнай-газ қызметкерлері жиі ереуілдетеді
Биыл Қазақстан кәсіпорындарында өткен ірі ереуілдердің едәуір бөлігі Маңғыстау облысына тиесілі. Бұл туралы LS-ке еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінде хабарлады.
Министрліктің мәліметінше, жыл басынан бері Қазақстанда 17 кәсіпорында ереуіл өтті. Оның ішінде сегіз ереуіл Маңғыстау облысында орын алды.
Салалық бөліністе ең көп қақтығыстар мұнай-газ саласына тиесілі – 12. Сондай-ақ, екі ереуіл көлік саласының кәсіпорындарында, біреуі – тау-кен металлургия, өнеркәсіп, құрылыс салаларының зауыттарында және олардан тапсырыс алатын ұйымдарда өтті.
Негізінен қызметкерлер жыл сайынғы инфляцияға байланысты жалақыны көтеруді, "ҚазМұнайГаз" еншілес тәуелді ұйымдарының штатына ауыстыруды, жұмыс қорытындылары бойынша сыйлықақылар төлеуді, еңбек жағдайларын жақсартуды, ұзақ мерзімді кезеңдерге келісімшарттар жасасуды және жұмыстан босатылу жағдайларын азайтуды талап етеді.
Еңбек министрлігі кәсіпорындардағы еңбек жанжалдарының алдын алу үшін бірқатар жүйелі шараларды жүзеге асыруда. Оның ішінде кәсіпорындарда қызметкерлердің құқықтарының сақталуына мемлекеттік бақылау жүргізіледі.
2023 жылдың 11 айында мемлекеттік еңбек инспекторлары 6,4 мың тексеру жүргізді, еңбек заңнамасының 7,1 мың бұзушылығы анықталды. Оларды жою үшін жұмыс берушілерге 4,1 мың ұйғарым берілді, 341,3 млн теңгеге 2,2 мың айыппұл салынды.
Бұдан басқа, еңбек жанжалдары кезінде уақтылы шаралар қабылдау үшін жергілікті атқарушы органдардың, жұмыс берушілер мен кәсіподақтардың бірлескен іс-қимыл алгоритмі қолданылады.
Тәуекел аймағындағы кәсіпорындардағы жағдай республикалық және өңірлік үшжақты комиссиялардың отырыстарында жүйелі түрде қаралады.
Қолданыстағы коммерциялық келісімшарттардың аяқталуына қарай оларды ұзақ мерзімді кезеңге жасасу бойынша жұмыстар жүргізілуде.
Бұдан басқа, еңбек дауларын талдау мен ерте анықтаудың скорингтік моделі енгізіліп жатыр.
Сонымен қатар, 20 желтоқсанда Маңғыстау облысында жүріп жатқан ереуілдерден басқа барлық ереуілдер аяқталды.
11 желтоқсаннан бастап күн сайын 300-ге жуық West Oil software қызметкерлері бірқатар талаптар қоюда. Оның ішінде олар "Ойл Транспорт Корпорейшэн" (ҚМГ еншілес құрылымы) штатына ауыстыру, бірыңғай еңбекақы төлеу жүйесі (ЕСОТ) бойынша жалақы төлеу, автопаркті жаңартуды сұрап отыр.
11 желтоқсандағы сот шешімімен бұл ереуіл заңсыз деп танылды. Жергілікті атқарушы органдар мен жұмыс берушімен бірлесіп жағдайды реттеу бойынша жұмыс жүргізілуде. Қызметкерлерге қатысты белсенді немесе қатаң шаралар қабылданбайды. Сот шешімі жарияланғаннан кейін жұмыс беруші жеті қызметкерді жұмыстан шығарды.
Еңбек министрлігінің ақпараты бойынша, автопаркті жаңарту бөлігінде үш жылда 202 бірлік техниканы жаңарту бағдарламасы әзірленді. Бұл туралы ақпарат қызметкерлердің назарына жеткізілгенімен, қабылданған шешімге олар қанағаттанбай, барлық техниканы дереу жаңартуды талап етуде.
Министрліктің хабарлауынша, қызметкерлерге техникалық бақылау бөлімі штатына ауыстыру мүмкін еместігі туралы бірнеше рет түсіндірілді, өйткені екі кәсіпорын да жеке, тәуелсіз және оқшауланған заңды тұлғалар болып табылады. Жұмыс берушінің және мемлекеттік органдардың құзыретіне кірмейтін қызметкерлерді олардың қалауы бойынша бір компаниядан екіншісіне ауыстыру мүмкін емес. Қызметкерлерге ҚМГ ЕСОТ бойынша еңбекақы төлеу ұлттық компанияның ішкі құжаты екені сондықтан оның құрылымына кірмейтін компания қызметкерлеріне қолданылмайтыны түсіндірілді.
Әр компанияның еңбекақы төлеу шарттары еңбек және ұжымдық шартпен анықталады және кәсіпорынның қаржылық мүмкіндіктерінен туындайды.
Маңғыстау облысы әкімдігінің ақпараты бойынша, ағымдағы ереуілге байланысты WOS шығындары күніне шамамен 23 млн теңгені құрайды.
